Lời giải nào cho bài toán “dạy con đúng cách”?

Trong hành trình làm cha mẹ, ai cũng muốn tìm ra cho mình phương pháp nuôi dạy con đúng cách. Cha mẹ không chỉ đơn thuần trao tặng cho con những giá trị vật chất qua từng bữa ăn, giấc ngủ, mà còn mong muốn bồi dưỡng cho con trẻ trí tuệ, kỹ năng sống hay nhân cách, phẩm chất để có thể vững vàng trong hành trình phát triển. Tình yêu thương của cha mẹ dành cho con cái càng nhiều thì bài toán dạy con đúng cách càng trở nên khó khăn.

Sai lầm thường gặp trong bài toán dạy con đúng cách

Phá vỡ khả năng tự lập của trẻ

“Nâng như nâng trứng, hứng như hứng hoa” – quan điểm nuôi dạy trẻ tưởng chừng đã quá lạc hậu, nhưng thực tế, nó vẫn đang tồn tại trong nhiều gia đình, ở các cấp độ hoàn toàn khác nhau: Từ những câu dỗ dành, lời hứa hẹn khi con kén ăn, tới hành động “đánh chừa” một vật vì nó khiến con vấp ngã; từ những lần cha đưa mẹ đón, nhưng ông bà vẫn thấp thỏm không yên, tới quan niệm “con chỉ cần học bài, việc nhà để cha mẹ lo”.

Tất cả đều chứng minh, một số con trẻ vẫn đang được nuông chiều hết mực, còn cha mẹ, ông bà thì coi đó là biểu hiện của việc dạy con đúng cách. Nuông chiều quá mức không những khiến trẻ dễ ỷ lạ, phá vỡ khả năng tự lập, tự chủ, tự giải quyết và tự chịu trách nhiệm – những phẩm chất quan trọng trong quá trình trưởng thành của mỗi người.

Dạy con bằng áp đặt

Ngoài nuông chiều, thì áp đặt cũng đang được nhiều ông bố bà mẹ định nghĩa là phương pháp dạy con đúng cách. Nhiều cha mẹ vẫn khá bảo thủ, chưa mở lòng để lắng nghe những ý kiến, quan điểm cá nhân của con. Tuy nhiên, việc áp đặt suy nghĩ, quan điểm sống của mình cho trẻ không phải là lời giải cho bài toán dạy con đúng cách, trái lại, điều này vô tình tước đi mơ ước … quyền làm chủ, buộc con phải sống cuộc đời mà cha mẹ mong muốn.

Quá nghiêm khắc, thiếu đồng cảm

Trong cẩm nang dạy con đúng cách của nhiều người, nghiêm khắc vẫn được cho là cách tiên quyết để dạy một đứa trẻ ngoan ngoãn và giỏi giang. Cha mẹ đe dọa con bằng đòn roi hay các hình phạt khác, không bao giờ hỏi ý kiến hoặc coi nhẹ quan điểm của con, coi trọng thành quả hơn nỗ lực và trói buộc con trong vô số những nguyên tắc khắt khe.

Sự nghiêm khắc này đã vô hình cướp đi sự tự tin, dám thể hiện bản thân. Thay vào đó, trẻ có xu hướng sợ va vấp, thiếu thốn tình cảm và cô đơn, hoảng sợ trong chính vòng tay yêu thương của cha mẹ.

Một số nguyên tắc để dạy con đúng cách cần nhớ

Người lớn từng là trẻ em, nhưng trẻ em chưa từng là người lớn

Chúng ta đã từng trải qua những khó khăn, những thử thách của một đứa trẻ, nhưng con trẻ lại chưa có những trải nghiệm của bậc làm cha, mẹ. Bởi vậy, trong hành trình dạy con đúng cách, cha mẹ cần ghi nhớ bất cứ khi nào, con cũng có thể làm sai, có thể chưa thấu hiểu sự yêu thương của cha mẹ. Hãy cố gắng tâm sự, chia sẻ với con nhiều hơn, để con có cơ hội lắng nghe người lớn.

Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh

Mỗi gia đình đều có một hoàn cảnh; mỗi cha mẹ, mỗi đứa con đều có những tính cách khác nhau. Bởi vậy, sẽ không có một công thức dạy con đúng cách luôn đúng cho tất cả các trường hợp. Có phương pháp hiệu quả với trẻ ở gia đình này, song chưa chắc đã phù hợp với gia đình khác. Vì lẽ đó, phụ huynh cần nhạy cảm với chính mình, lắng nghe và quan sát con nhiều hơn, để hiểu được đặc điểm, tính cách của bản thân và con trẻ, cân đối với nhu cầu – điều kiện của gia đình để chọn ra phương pháp dạy con đúng cách.

Dù phương pháp của cha mẹ là gì, thì cũng cần dựa trên nền tảng giữ cho con an toàn, khỏe mạnh, xây dựng những quy tắc, nề nếp vừa đủ, để trẻ được dạy dỗ, uốn nắn mà vẫn cảm thấy và nhận được tình yêu từ bố mẹ.

Đi tìm lời giải cho bài toán “dạy con đúng cách”

Đồng hành, lắng nghe và thấu hiểu con

Bất cứ phương pháp dạy con thông minh, đúng cách nào cũng cần được xây dựng dựa trên sự thấu hiểu. Và để có được những hiểu biết về con, mỗi bậc phụ huynh đều cần có sự lắng nghe, đồng hành và chia sẻ, quá trình này cần được diễn ra thường xuyên và chân thành. “Lắng nghe” không phải vừa nghe con tâm sự, vừa làm việc, vừa cầm điện thoại lướt web, nhắn tin… Nếu muốn dạy con đúng cách, cha mẹ cần nghe tiếng nói, hiểu tâm tạng và tìm ra nhu cầu, mong muốn mà con đang cố gắng truyền đạt.

Chấp nhận sự khác biệt của con

Mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều sở hữu những khả năng tiềm ẩn. Nhiều trẻ không quá giỏi về toán học, vẽ tranh hay những môn năng khiếu nhưng các con lại sở hữu tâm hồn tử tế hay sự sáng tạo vô cùng.

Cha mẹ không thể lựa chọn những năng khiếu, ưu thế hay tính cách của con. Vì vậy, để dạy con đúng cách, trước tiên, cha mẹ cần chấp nhận sự khác biệt của trẻ. Sau đó tạo cơ hội để con phát triển toàn diện cả về chiều rộng và chiều sâu. Khuyến khích con tận dụng thế mạnh, nhưng không quên trang bị cả những hành trang về mọi mặt: trí tuệ, cảm xúc hay phẩm chất…

Tặng cho con “chiếc cần câu” thay vì “con cá”

Nhiều cha mẹ lầm tưởng rằng, dạy con đúng cách là trao tặng cho con những thuận lợi: giúp con làm việc, để con “muốn gì được nấy”, tạo ra những lá chắn bảo vệ khỏi mọi thử thách… Thế nhưng, những điều như ý này không tồn tại vĩnh viễn. Trên hành trình khôn lớn, trẻ cần được trang bị những thứ dài hạn hơn, đó là những phẩm chất, kỹ năng, không phải các tiện nghi về vật chất.

Cho phép con thất bại

Dạy con đúng cách không đồng nghĩa với việc tạo ra những đứa trẻ chiến thắng. Dạy con đúng cách đôi khi là để con thất bại và biết tự đứng lên sau vấp ngã. Đứng trước một chuyện không như ý, trẻ sẽ nhận ra thất bại không hề dễ chịu. Điều này giúp các con học được cách chăm chỉ, nỗ lực để đạt được những điều tốt hơn.

Thông qua bài viết, Gia sư 8910 mang đến cho phụ huynh những góc nhìn mới về việc dạy con đúng cách. Mỗi bậc phụ huynh đề có thể lựa chọn cho mình những phương pháp nuôi dạy con khác nhau. Tuy nhiên, hãy đảm bảo rằng, phương pháp đó luôn tạo điều kiện để con trưởng thành với một tinh thần lành mạnh, sự yêu thương và khuyến khích con học hỏi – khám phá thế giới xung quanh.